تاریخچه کامل آثار باستانی دوران مصر
شگفتی‌های آثار باستانی مصر نظر هر خواننده و بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. این تمدان دارای تاریخ طولانی و غنی بوده است؛ از همین رو هنگامی که نوبت به اکتشافات در حوزه باستان شناسی می‌رسد، کشورهای کمی می‌توانند در کنار این آثار خود را جای دهند.
بیش از 4000 سال است که تمدن مصر باستان مسحورکننده‌ترین و زیباترین مصنوعات جهان را که تا به امروز دیده شده است، ایجاد کرده است. در این مقاله قصد داریم پرافتخارترین آثار باستانی مصر و رازهای پشت آن‌ها را به شما معرفی کنیم.
معرفی تمدن باستانی مصر
تمدن مصر باستان جزو تمدن‌هایی است که بر اصل آبیاری بنا شده است. این تمدن حالت پایداری نداشت، یعنی دائم در حال تغییر و تحول بود. بدین ترتیب مورخان تمدن آن را به دوره‌هایی تقسیم کردند. مصر دارای گنجینه‌های عظیم از تاریخ است که شامل اکتشافات باورنکردنی و مرموز در مقبره‌ها، معابد و تپه‌های شنی در این منطقه است.
تمام مصنوعات باستانی مصر به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با دیدی مطلق از نظم، کمال و تصاویر متقارن مطابقت داشته باشند. به همین دلیل به خوبی می‌توانند داستان‌های خود را به نمایش بگذارند که تا ابد ماندگار شوند. دقیقاً همین چیزی که امروزه شاهد آن هستید.
در طول قرن‌های زیادی، بسیاری از باستان‌شناسان در حوزه مصرشناسان در تمامی مصر به دنبال گنجینه‌های بهشتی نهان در سرتاسر این کشور می‌پرداختند. آثار باستانی مصر به دلیل شکوه بسیاری که دارند، مسافرانی را از سراسر جهان به خود جذب می‌کنند.
هنر تمدن مصر باستان
سبک هنری آثار باستانی مصر شامل نقاشی‌ها، مجسمه‌ها، طراحی‌های روی پاپیروس، فیانس، جواهرات، عاج، معماری و … است. سبک هنری در طول تاریخ تغییرات کمی داشت. از همین رو بخش بزرگ هنر باقی مانده از مقبره و بناهای تاریخی حاصل می‌شود. علاوه بر آن بینش بیشتری نسبت به باورهای زندگی پس از مرگ مصر باستان می‌دهد.
آمیزه‌هایی از دین، كاهنی، ابدیت گرایی، ایستا و هنر در خدمت جاودانگی از صفات بارز هنر یا نقاشی مصر است. اغلب آثار باستانی مصر به دست آمده از هنر مصریان حاصل كاوش مقابر است. در واقع مسیر اصلی تفكر در تمدن مصر باستان، مرگ و نیاپرستی است. این تفکر نیز از گذشتگان به آن‌ها به ارث رسیده است.
باور اصلی تمدن مصر آن بود که كوشش دنیوی برای فراهم کردن لوازم عیش و خوشی و خوشبختی اخروی خواهد بود. به همین دلیل هر كس موظف است در این دنیا برای جهان پس از مرگ خودش تلاش كند. بدین ترتیب آثار هنری مصر باستان هدفی کاربردی داشتند که با مذهب و ایدئولوژی پیوند خورده بودند.
آثار زیادی در نقاشی‌های مصریان دیده می‌شوند که بر اساس دوران تاریخی و موضوع تقسیم‌بندی می‌شوند. برخی از عناصر معمولی که در بیشتر طرح‌های این تمدن دیده می‌شوند، عبارت‌اند از:
- شخصیت‌های انسانی با سر و بازو از پهلو، چشم و تنه از روبرو
- صحنه نیایش افراد با خدایان (اسطوره‌ای)
- تصویر مراسم سوگواری و تشییع جنازه (آیینی)
- روزمرگی‌های زندگی اشخاص (واقعه‌نگاری)
- مار بزرگ آمون
تمامی این نقاشی‌ها آثار باستانی مصر را تزئین و تکمیل می‌کنند. این آثار با هماهنگی جزئیات، نظم و به تصویر کشیدن ریزه‌کاری‌های استادانه و خلاقانه شکل گرفته است.
معماری تمدن مصر باستان
از آنجایی که تمدن مصر ثابت نبود؛ معماری آن هم به یک سبک ختم نمی‌شد. مجموعه‌ای از سبک‌ها با تفاوت‌هایی در طول زمان، کل مفهوم معماری مصر باستان را تشکیل می‌دهند. این در حالی است که اشتراکات موجود در آن‌ها، شناخت این تمدن را تا حدودی میسر می‌ساخت.
شناخته‌شده‌ترین نمونه معماری مصر باستان، اهرام مصر هستند که همه نام آن را شنیده‌اید. معابد، کاخ، مقبره‌ها و قلعه‌های حفاری شده نیز در این ناحیه کشف شده‌اند. جالب است بدانید که نقش‌ونگار و طراحی معماری مصر باستان توانسته بر معماری نواحی دیگر تأثیر بگذارد.
در روزهای نوآوری و شکوفایی این منطقه چوب کمیاب بود. به همین دلیل از مصالح ساختمانی دیگری استفاده می‌کردند. موادی همچون: آجر، سنگ گل آفتاب‌پز، سنگ آهک، ماسه سنگ و همچنین گرانیت با حجم قابل توجهی به کار برده می‌شد.
در جدول زیر برخی از ساخته‌های این تمدن که جزو آثار باستانی مصر هستند، همراه با مواد اولیه یا سبک طراحی آن‌ها برای نمونه آورده شده است.
| مصنوعات ساخته شده در مصر باستان | مواد اولیه و سبک طراحی |
| ساختمان‌ها | آجر گلی و سنگ آهک |
| بناهای یادبود | روش ساخت پست و لنگه |
| مقبره‌ها و معابد | انواع سنگ‌ها |
| ستون و سرستون‌ها | همانند گیاهان معروف مصر مانند پاپیروس |
از یک دوره تاریخی به بعد در این تمدن، از آجر برای ساخت کاخ‌های سلطنتی، قلعه، دیوار محوطه معابد و شهرها و همچنین ساختمان‌های فرعی در معابد استفاده می‌کردند. با این حال در ساخت خانه‌های عادی در مصر نیز از آجر استفاده می‌شد.
با این تفاوت که اگر قرار بود آجرها در مقبره‌های سلطنتی مانند هرم استفاده شوند، سبک آجرهای بیرونی را ریز تراشیده و صیقلی می‌کردند. آثار مربوط به مصریان از کوچک‌ترین مصنوعات گرفته تا عظیم‌ترین آن‌ها در اشکال، عملکردها و اندازه‌های مختلفی هستند. در ادامه مقاله معروف‌ترین آثار باستانی مصر معرفی شده‌اند.
نیم تنه نفرتیتی
نیم تنه اعجازآور نفرتیتی، همسر آخناتون جزو بهترین و برترین نمونه‌های مجسمه‌سازی مصر باستان است. این آثار باستانی و قدیمی مصر، اوج هنر دوره آمارنا را نشان می‌دهد. نفرتیتی به معنی زیبا آمدن است. این فرد در دوران زندگی خود، تأثیر زیادی بر مذهب و فرهنگ مصر گذاشت.
این نیم تنه از جنس آهک ساخته شده است. با این حال به دلیل وجود تاج منحصر به فرد آن، به عنوان تصویری ناب از زیبایی مسحورکننده شناخته می‌شود.
مجسمه خوفو
یکی از نادرترین آثار باستانی مصر، مجسمه کوچک شاه خوفو یا خئوپس است که به اندازه 3 اینچ است. این اثر تنها پرتره‌ای است که از این شخص در آن دوران برجای مانده است. این شاه به دلیل بنیانگذاری یکی از هرم‌های مهم به نام هرم بزرگ جیزه، بسیار معروف است.
کوزه‌های کانوپیک
یکی از آثار باستانی و قدیمی مصر که بسیار پرکاربرد است، کوزه‌های کانوپیک است. فرایند مومیایی کردن به منظور حفظ اندام‌های جسد همانند: کبد، معده و ریه ازجمله کاربردهای این آثار است. این دسته از آثار باستانی مصر به شیوه‌ای مستقیم بر اعتقادات این افرد دلالت دارد. همان اعتقاد نیازمند بودن به بدن در زندگی پس از مرگ.
این کوزه‌ها معمولاً از سفال ساخته می‌شدند. شکل یکی از چهار پسر هوروس به عنوان نگهبان اعضای بدن در روپوش این کوزه‌ها قرار داده شده‌اند. هر کدام از این نشانه‌ها برای حفظ اندام‌های زیر بودند:
- سر انسان یا ایمستی، نگهبان کبد
- سر بابون یا هاپی، نگهبان ریه‌ها
- دوموتف یا سر شغال، مسئول معده
- قبهسنوئف یا سر شاهین، مسئول روده ها
هرم جیزه
هرم بزرگ جیزه بزرگ‌ترین هرم مصر است. این هرم در گورستان باستانی ابیدوس کشف شده است. موقعیت کنونی این هرم در موزه قاهره است. 27 سال طول کشید تا این هرم ساخته شد. این هرم قدیمی‌ترین هرم از عجایب هفتگانه جهان باستان است. علاوه بر آن تنها هرمی است که تا حد زیادی دست نخورده باقی مانده است.
مجسمه ابوالهول
ابوالهول موجودی افسانه‌ای است که سر انسانی، بدن شیر و بال عقاب دارد. یکی از قدیمی‌ترین آثار باستانی مصر و همچنین جهان، همین مجسمه است. علاوه بر آن به عنوان بزرگ‌ترین مجسمه‌ای که به صورت یکپارچه ساخته شده، شناخته می‌شود.
ابوالهول مصری نشانه‌ای از نگهبان است؛ به همین دلیل مجسمه‌های آن‌ها بیشتر در کنار ورودی معابد قرار می‌گرفت. این مجسمه در طول زمان به فرهنگ‌های دیگری صادر شد تا تصویر متفاوتی از خود را به نمایش بگذارد. ترجمه‌های متنوع، توصیف‌های اصلی و در حال تکامل باعث شد که در سایر فرهنگ‌ها ادغام شود.
زودیاک دندرا
یکی دیگر از آثار باستانی مصر و محبوب در زمان خود، زودیاک دندرا یا DENDRA ZODIAC است. این سنگ حکاکی شده، شامل نقشه‌ای از آسمان با علائم زودیاک است. این نشانه‌ها 360 روز از تقویم مصریان باستانی را نشان می‌دهد. مکان فعلی این آثار باستانی و قدیمی مصر در پاریس و موزه لوور است.
نقاب توتانخامون
نقاب طلایی توتانخامون از تحسین برانگیزترین مصنوعات مصر باستان در دنیا است. این ماسک مرگ فرعون توتانکامون است. جنس این ماسک از طلای 24 عیار جامد و شیشه آبی، لاجوردی، همراه با سنگ‌های نیمه قیمتی مختلف منبت کاری شده است. هاوارد کارتر این نقاب را به عنوان یک پرتره واقع گرایانه از پادشاه پسر در جهان معرفی کرده است.
پالت نارمر
یکی از اولین نمونه‌های اسناد تاریخی در جهان، در مجموعه آثار باستانی مصر واقع شده است. روی پالت نارمر حکاکی‌های قدیمی و باستانی قرار گرفته است. جنس این سنگ از شیست سبز تیره است که در یک لوح تشریفاتی به شکل سپر، حک شده است.
تمام ساختار این لوح، نمادی از به قدرت رسیدن پادشاه این منطقه، یعنی نارمر است. همان دورانی که پادشاه نارمر در نبرد اتحاد میان مصر بالا و پایین پیروز شده است. این آثار باستانی مصر هم اکنون در موزه سلطنتی آنتاریو در تورنتو قرار دارد.
هرم خمیده
هرم خمیده یک نمونه منحصر به فرد از روند توسعه اولیه هرم‌ها در این تمدن است. هرم خمیده دومین هرم ساخته شده فرعون اسنفرو است که در در گورستان سلطنتی دهشور واقع شده است. با این حال نام هرم خمیده از چه چیزی ناشی می‌شود؟
این هرم از صحرا با شیب 54 درجه برمی‌خیزد. این در حالی است که بخش بالایی، حدود 47 متر بالاتر با زاویه 43 درجه ساخته شده است؛ از همین رو شکل ظاهری خمیده در هرم دیده خواهد شد.
انجام معاملات اجناس آنتیک اصل با وتمام
آثار گذشته به دلیل سبک و طراحی منحصر به فرد و ارزشمندی بالایی که دارند، جلب توجه ویژه‌ای را به راه می‌اندازند؛ به همین خاطر جمع‌آوری وسایل قدیمی و خرید آنتیک به یکی از لذت‌های باورنکردنی برای برخی از افراد تبدیل شده است. پیدا کردن منبعی معتبر برای خرید این دسته از وسایل، دشواری‌های ارزشی و معنوی زیادی ر ابه همراه دارد.
تیم وتمام با اجرای مزایده‌هایی در حوزه خرید و فروش آنتیک در مسیری که قدم برداشته‌اید، کمک می‌کند. شما می‌توانید با خیالی آسوده و به آسان‌ترین روش، وسایل آنتیک مدنظر خود را در این سایت پیدا و خریداری کنید.
سؤالات متداول
- سبک طراحی آثار باستانی مصر چگونه است؟
تصویری از نظم، کمال و اشکال متقارن
- رایج‌ترین مصالح ساختمانی استفاده شده در دوران مصر بایتان چه مواردی هستند؟
آجر، سنگ گل آفتاب‌پز، سنگ آهک، ماسه سنگ و گرانیت
- هنر تمدن مصر بیشتر به چه موضوعی می‌پردازد؟
باورهای مصریان باستان به زندگی پس از مرگ
کلام آخر
تمدن مصر به دلیل تاریخ غنی و ارزشمندش دارای هنر، سبک و معماری ویژه‌ای است. تمام آثار باستانی مصر از زمان گذشته تا به الان تخیل زیبای وحشی مصریان و همچنین حس هنری باورنکردنی آن‌ها را به جهانیان می‌فهمانند. نوآوری، خلاقیت، تلاش، حجم مواد اولیه قابل توجه و جایگزین توانستند که آثار این منطقه را در لیست جهانی به رتبه اول بکشانند.
بدون دیدگاه