فیلتر کردن
تستی
آنتیک مرمت شده
تنكمان
خرید سکه و اسکناس قدیمی – شرکت در مزایده‌های 1403
آیا تا به حال سکه و اسکناس قدیمی خریداری کرده‌اید؟ انواع مختلفی از سکه‌ها و اسکناس‌های قدیمی و آنتیک در بازار موجود هستند که هر کدام بیانگر تاریخچه و فرهنگ زمان خود هستند. اگر به سکه کمیاب و کلکسیونی، ژتون و... علاقه‌مند هستید، باید اطلاعات دقیق‌تری داشته باشید.
انواع سکه آنتیک
برای اطلاعات بیشتر درباره سکه و اسکناس قدیمی، به معرفی انواع مختلف سکه می‌پردازیم. سکه‌های آنتیک و قدیمی در سه نوع زرین، سیمین و سکه‌های مسین ساخته می‌شدند که هر کدام دارای ویژگی‌ها و اطلاعات متفاوتی بودند.
سکه‌های زرین
زر یا طلا، فلزی بسیار گران‌بها است که به رنگ زرد درخشان است. در فارسی باستان به آن زرنه گفته می‌شد. ضرب سکه‌های طلا در ایران نخستین‌بار به دستور داریوش اول صورت گرفت. به این سکه‌ها در آن زمان دریک گفته می‌شد.
به دلیل اینکه سکه‌های طلا نسبت به دیگر سکه‌ها ارزش بیشتری دارند، ضرب سکه و اسکناس قدیمی در طول تاریخ دارای محدودیت‌هایی بوده است؛ از این رو استفاده از آنها در میان مردم رواج کمتری داشته و گاهی نیز اصلاً رواج نداشته است.
سکه طلا در زمان اشکانیان و صفویان اصلاً ضرب نشده است؛ اما در دوره قاجار دودسته سکه زرین ضرب شده است. دسته اول با وزن سنگین‌تر برای مصارف دولت و خزانه و دسته دوم سکه‌های کوچکی بودند که در میان مردم رایج بودند.
سکه‌های سیمین
منظور از سیمین همان نقره است. در ایران اولین سکه‌های سیمین در دوره حکومت داریوش اول ضرب شده است. از این دوره تا دوره قاجار سکه‌های سیمین و مسین در بین مردم بیشترین رواج را داشتند. سکه‌های سیمین، گران‌ترین سکه‌های قدیمی ایران هستند.
در دوره قاجار سکه‌های نقره رواج بیشتری داشتند. در این دوره بر اساس منافع بریتانیا و کشورهای قدرتمند آن زمان ارزش نقره در بازار جهانی و به‌خصوص آسیا کاهش پیدا کرد و متعاقباً ارزش آن در ایران نیز کاهش یافت و این روند تأثیر مستقیمی بر پول ایران گذاشت و ایران را دچار بحران کرد.
سکه‌های مسین
مس قدیمی‌ترین فلز کشف‌شده توسط بشر است. انسان از حدود شش یا هفت هزار سال پیش از میلاد، از این فلز استفاده کرده است. در ایران نیز این فلز در کار ساخت سکه و اسکناس قدیمی مورد استفاده قرار گرفته است.
پیش از اسلام در ایران، استفاده از سکه‌های فلزی در بین مردم رایج بوده است و پس از اسلام تا دوره قاجار و پهلوی نیز همچنان نقش مهمی در دادوستد مردم داشته است. سکه‌های فلزی جزو کم‌ارزش‌ترین سکه‌ها محسوب می‌شدند و به این دلیل که رنگ سکه‌های مس پس از مدتی سیاه می‌شد؛ از این رو به آنها پول سیاه نیز گفته می‌شد.
در دوران ناصرالدین‌شاه و حتی تا پایان سلسله قاجار، ارزش سکه‌های مسی نوسانات زیادی داشت و نسبت به سکه و اسکناس قدیمی دیگر پیوسته تغییر می‌کرد. سکه‌های مسین دوره قاجار ویژگی‌ها و خصوصیات متمایزی نسبت به سکه‌های دیگر داشتند.
دوره‌های تاریخی سکه و اسکناس قدیمی در ایران
استفاده از سکه در ایران رواج زیادی داشته است و برای تشخیص دقیق‌تر، سکه‌های ایرانی را می‌توان به دو دوره پیش از اسلام و پس از اسلام تقسیم کرد. برای آگاهی از تفاوت انواع سکه عتیقه در این دو دوره تاریخی به شرح مختصر آنها می‌پردازیم.
دوره پیش از اسلام
از دیدگاه دانشمند معاصر زنده‌یاد پور داود، آشنایی ایرانیان با سکه و اسکناس عتیقه به دوران پیش از هخامنشیان، زمان پادشاهی هووخشتر برمی‌گردد. در آن زمان بین دولت‌های ماد و لیدی جنگ در گرفت. بعد از مرگ هووخشتر، به هنگام سلطنت پسرش، صلح بین دو کشور برقرار شد و پسر او با دختر پادشاه لیدی ازدواج کرد.
از آن به بعد روابط تجاری میان دو کشور شکل گرفت. به دلیل اینکه در کشور لیدی استفاده از سکه رواج داشت؛ بنابراین احتمالاً در این زمان ایرانیان نیز از سکه‌های لیدیایی استفاده کرده‌اند. پس آشنایی ایرانیان با سکه به دوران مادها می‌رسد.
در سال 546 پیش از میلاد، کشور لیدی به تصرف ایرانیان در آمد و ضرابخانه لیدی که دیگر بخشی از سرزمین هخامنشیان بود، همچنان به کار ضرب سکه ادامه داد؛ اما باز هم سکه و اسکناس قدیمی توسط خود ایرانیان ضرب نمی‌شد.
سرانجام در دوره پادشاهی داریوش اول که سومین پادشاه هخامنشیان بود، اولین سکه‌های زرین یا «دریک» و سیمین یا «شکل» ضرب شدند. این سکه‌ها شهرت جهانی پیدا کردند؛ زیرا مردم به‌راحتی می‌توانستند از آنها در تمامی مناطق پهناور ایران یعنی از مصر تا هندوستان استفاده کنند.
ضرب سکه زرین فقط به فرمان شخص پادشاه صورت می‌گرفت؛ از این رو یونانیان به آن «دریکوس» می‌گفتند. داریوش به ساتراپ‌های خود اجازه داده بود تا سکه‌های سیمین موردنیاز را در ضراب‌خانه‌های تحت فرمانروایی خود ضرب کنند. در آن زمان قیمت سکه آنتیک زرین ده برابر سیمین بود.
سکه و اسکناس قدیمی در دوره پس از اسلام
پس از اسلام و در هر دوران سکه‌هایی بنا به نیاز مردم و کشور، با وزن و عیار مختلف ضرب می‌شدند که هرکدام ویژگی‌ها و شباهت‌هایی داشتند. در ادامه برای آشنایی بیشتر به توضیح این ویژگی‌ها در برخی از دوره‌های مهم ضرب سکه می‌پردازیم.
سکه و اسکناس آنتیک در دوره هخامنشیان
هخامنشیان از 550 تا 331 قبل از میلاد حکومت کردند. ضرب سکه‌های دریک تا زمان کشورگشایی اسکندر در سال 331 و شاید پس از فتح کشور نیز ادامه یافت. باتوجه‌به نظر محققان ضرب سکه‌های نقره در اوایل قرن چهارم متوقف شد. سکه‌های سیکل نقره هخامنشیان وزن 06/5 گرم و سکه‌های دریک وزن 14/8گرم داشتند که طلای خالص و تقریباً بدون عیار محسوب می‌شد.
داریوش اول مانند کروزس پادشاه لیدی برای سکه تناسب یک طلا به نقره را انتخاب کرد و این ترتیب بسیار معقول بود؛ زیرا در تمام شهرهای یونان، آسیای صغیر، فنیقیه و قبرس که دارای سکه و اسکناس قدیمی بودند، این ترتیب رواج داشت.
در زمان داریوش سوم، دو دریکی به وزن 08/16 گرم و نیم دریکی ساخته شد که از لحاظ نقش، تفاوت کمی با دریک و سیکل داشت. پشت سکه‌های سیکل و دریک معمولاً فرورفتگی مربع‌شکل نامنظمی وجود داشت که در برخی از آنها نیز نقشی دیده می‌شد. به گفته بعضی از سکه‌شناسان این نقش‌ها تصویر حیوان خوابیده، سر اسب، پرنده یا ماهی هستند.
بر روی تعدادی از سکه و اسکناس قدیمی هخامنشیان علایم و نشانه‌هایی وجود دارند که با سکه‌های ضرب شده در لیبی، مفیلی یا کیلیکیه تفاوت دارند و به‌واسطه آنها می‌توان ضرابخانه شهری را که سکه‌ها در آن ضرب شده‌اند، تشخیص داد.
بر روی سکه‌های دو دریکی شیارهای مواج با نقش دو هلال یا نقش قسمت جلوی کشتی دیده می‌شود. بر روی سکه‌های دریک داریوش سوم، تصویر او برخلاف شاهنشاهان قبل که نیزه به دست داشتند، با خنجری در دستش نقاشی شده است.
سکه و اسکناس قدیمی شاهنشاهی در تمامی کشورهای مجاور به‌خصوص یونان رواج زیادی داشت، به‌طوری‌که بانکداران خارجی با رغبت زیادی پول هخامنشی را می‌پذیرفتند و بخش مهمی از معاملات خود را با آن انجام می‌دادند. تمامی سکه‌های دوران هخامنشی دارای نقش کمان‌دار پارسی هستند و تنها تفاوت‌هایی در اندام و نوع سلاح آنها وجود دارند.
سکه و اسکناس قدیمی در دوره ساسانیان
جنس سکه‌های دوره ساسانی از طلا، نقره، مس، برنج، سرب و گاهی از فلزات مرکب بود. به سکه‌های طلا دینار، به نقره درم و به پول‌خرد مسین، پشیز می‌گفتند. به سکه‌های کوچک نقره دیوبول (نیم درم)، اوبول و دانگ (یک‌ششم درم)، و همیوبول (یک دوازدهم درم) گفته‌اند.
سکه‌های نقره یک درم از وزن‌های 50/3 تا 20/4 گرم و سکه‌های سیمین چهار درم با وزن حدود 7/13 گرم یافت شده‌اند. سکه‌های طلای مربوط به این دوره نادر و کمیاب هستند؛ زیرا طلا بیشتر برای زیورآلات مورد استفاده قرار گرفته است، در صورتی که سکه‌های نقره زیادی در نواحی مختلف ایران و افغانستان کنونی پیدا شده است.
اردشیر پایه‌گذار سلسله ساسانی به ضرب چندین نوع سکه و اسکناس قدیمی پرداخت که بسیاری از این سکه‌ها دارای ارزش هنری نسبتاً بالایی هستند. پس از اردشیر، پسرش شاپور به شیوه پدرش در ضرب سکه ادامه داد.
بر روی سکه‌های ساسانی نام شهرهایی که سکه در آن ضرب شده، به‌اختصار نوشته شده است. برای نمونه «اهم» علامت شهر اهمتانا (همدان) بود. باتوجه‌به سکه‌های به‌دست‌آمده، سکه و اسکناس قدیمی در 115 شهر ضرب شده است. اکثر سکه‌های ساسانی تاریخ دارند و ابتدای سلطنت پادشاه روی آنها نوشته شده است.
روی سکه‌ها عبارات مشابه با مضمون‌هایی مانند: مزدیسن بغ... ملکان ملکان ایران و انیران و خداپرست خدایگان... شاهنشاه ایران و غیر ایران آسمانی از نژاد خدایان نوشته شده است. همچنین در پشت سکه‌ها جمله آتش... شاه نوشته شده است. آخرین سکه ساسانیان توسط یزدگرد سوم ضرب شده که در سال بیستم پادشاهی او در یزد زده شده است.
سکه‌های ساسانی نازک و ساده و تقریباً فاقد ظرافت و کار هنری هستند. پس از فتح ایران به دست اعراب مقدار زیادی سکه و اسکناس قدیمی به دست اعراب افتاد. در اوایل اسلام، مسلمانان از همان سکه‌های ایرانی و رومی استفاده می‌کردند و پس از گسترش نفوذ خود اقدام به ضرب سکه نمودند. در ابتدا سکه‌های اسلام ترکیبی از طرح و نقوش ایرانی و عربی بودند.
سکه و اسکناس قدیمی رایج در دوره رضاشاه
در دوران کوتاه سلطنت رضاشاه سکه‌های بسیاری از جنس نقره، مس، نیکل و برنز با ارزش‌های مختلف ضرب شدند. اگر به خرید سکه آنتیک دوره رضاشاه علاقه دارید، بهتر است از سری مختلف سکه‌های این دوره اطلاعاتی داشته باشید:
- سری سکه‌های خطی نقره رایج مملکت در ارقام 5000 دینار، 2000 دینار، 1000 دینار و 500 دینار
- سری سکه‌های نقره رایج مملکت در ارقام 5000 دینار، 2000 دینار، 1000 دینار، 500 دینار، 100 دینار و ربعی نقره و همچنین سکه‌های 50 دینار نیکل رایج مملکت
- سری سکه‌های مسی در ارقام 1 دینار، 2 دینار، 5 دینار، 10 دینار و 25 دینار
- سری سکه‌های نیکل در ارقام 5 دینار، 10 دینار، 25 دینار و سکه 10 شاهی رضاشاه
- سری سکه‌های برنز در ارقام 5 دینار، 10 دینار، 50 دینار
- سری سکه‌های نقره ریال در ارقام نیم ریال، 1 ریال، 2 ریال و 5 ریال
انواع اسکناس آنتیک
با توجه به نقش مهم سکه و اسکناس قدیمی در سیاست و اقتصاد، کشورها اقدام به ساخت پول کاغذی کردند. در ایران پول کاغذی موردنیاز از کشورهایی مانند انگلیس چاپ می‌شد، سپس در بانک بازرگانی ایران منتشر می‌شد.
در سال 1267 قمری بر اساس قرارداد رویترز، حق انحصار نشر اسکناس به بانک شاهنشاهی ایران داده شد؛ اما همچنان بانک جدید شرق کار چاپ اسکناس را انجام می‌داد و سیاست‌های پولی را هم تعیین می‌کرد.
بانک شاهنشاهی در دوران ناصرالدین‌شاه قاجار، در سال 1269 تأسیس شد و اولین سری اسکناس‌های ایرانی به سفارش این بانک در انگلستان و در ارقام 1، 2، 3، 5، 10، 20، 25، 50، 100، 500 و 1000 تومانی توسط چاپخانه Bradbury Wilkinson and Company چاپ شد. بانک شاهنشاهی تا سال 1309 به فعالیت خود جهت تهیه سکه و اسکناس قدیمی موردنیاز مردم ادامه دارد.
بانک ملی در 17 شهریور 1307 به درخواست نمایندگان مجلس شورای ملی تأسیس شد. سپس ایران با خرید حق انحصاری نشر اسکناس به مبلغ 200 هزار لیر انگلیس، در سال 1310 مسئولیت چاپ اسکناس را به مدت 10 سال به بانک ملی ایران واگذار کرد. از آن پس همچنان اسکناس‌ها در لندن چاپ می‌شدند؛ اما تعیین نوع اسکناس، نوع طرح، تعداد و قیمت اسکناس آنتیک به عهده بانک ملی بود.
در مجموع سکه و اسکناس قدیمی در دوره‌های قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی به قیمت‌های مختلفی ضرب و چاپ شدند که نیاز مردم به پول، برای خرید و تهیه کالای موردنیاز خود و همچنین گذراندن امورات زندگی را تا حد قابل‌توجهی رفع کردند.
ویژگی اسکناس‌های دوره قاجار
روی آنها با زبان فارسی و در پشت آنها با زبان انگلیسی نوشته شده است. در برخی از اسکناس‌های دوره قاجار با کمی تغییر از خط ثلث که خط رسمی امپراطوری عثمانی بود، استفاده شده است. این اسکناس‌ها دارای تصویر ناصرالدین‌شاه و نماد شیر و خورشید با تاج کیانی هستند و تفاوت آنها با یکدیگر از نظر اندازه، رنگ و تزیینات است.
ویژگی اسکناس‌های دوره پهلوی
در این دوره اسکناس‌هایی به نام کلاه کوچک به چاپ می‌رسیدند. در نگارش این اسکناس‌ها از خط نستعلیق استفاده شده است و تصاویر مکان‌های طبیعی و بناهای تاریخی ایران روی آنها وجود دارند. اسکناس‌های دوره پهلوی در 8 سری چاپ شده‌اند.
تفاوت این سری اسکناس‌ها در تصویر رضاشاه، امضای افراد مختلف، ارقام مختلف، تاریخ چاپ، شماره‌سریال لاتین یا فارسی، مهردار و بدون مهر بودن و... است. سکه و اسکناس قدیمی در این دوره شامل اسکناس‌های سری یکم رضاشاه یا کلاه کوچک، سری دوم و سوم رضاشاه یا کلاه بزرگ و سری چهارم تا هشتم رضاشاه یا بدون کلاه می‌شوند.
اسکناس‌های دوره جمهوری اسلامی
در دوره جمهوری اسلامی اسکناس‌ها در ده‌ها سری مختلف با تفاوت‌هایی در ارقام، شکل ظاهری و تصاویر و... چاپ می‌شوند. اسکناس‌های این دوره شامل اسکناس‌های سور شارژی، سری انقلابی، سری روح‌الله خمینی، سری میان نسلی با چهار صفر کم‌رنگ و ایران چک هستند.
وتمام؛ خریدوفروش مطمئن و قانونی سکه‌های قدیمی
وتمام یک سایت مزایده سکه آنتیک و اسکناس قدیمی است که شما با شرکت در مزایده‌های ما می‌توانید برای هرکدام از وسایل، قیمتی پیشنهاد دهید و برنده مزایده شوید. علاوه بر این، اگر برای اسکناس‌های خود به دنبال بهترین خریدار اسکناس قدیمی هستید، می‌توانید آنها به بفروشید.
سؤالات متداول
1. چه وسایلی در وتمام مزایده می‌شوند؟
وتمام یک سایت مزایده اسکناس آنتیک و دیگر وسایل کلکسیونی است.
2. شرایط مزایده به چه صورت است؟
برنده مزایده کسی است که بالاترین قیمت برای هر کدام از وسایل را پیشنهادی دهد.
3. شماره تلفن خریدار سکه قدیمی چند است؟
شما باید در مزایده‌های وتمام شرکت کنید تا خریداران را بشناسید.
